Visitekaartje Life Sciences Inc: Succesvolle banenmotor voor Noord-Nederland

LIFE is als coöperatie in 2015 van start gegaan met heldere ambities: life science en medische technologie in het noorden duurzamer maken, de impact op de omgeving versterken en de keten in de jaren daarna met twintig tot dertig procent laten groeien. Onder bestuurlijke leiding van Ton Vries (Technologie en Innovatie MercachemSyncom), Johannes Wolters (Directeur Lode Holding) en Kees van der Graaf (Directeur Sulfateq en Citeq BV) ontwikkelt de LIFE Cooperative efficiënte oplossingen om gezamenlijk de internationale uitdagingen aan te gaan, zoals onderlinge coaching, collectieve training, gezamenlijke inkoop van laboratoriumapparatuur en materialen, gedeelde bezoeken aan internationale beurzen en congressen. Samen ontwikkelt de coöperatie onderzoeks-, ontwikkelings- en aanbodketens die resulteren in slimme innovaties zoals op het gebied van nieuwe biomarkers, diagnostica en medicijnen, medische producten en biomaterialen en 3D-imaging en printing.

Innovatief vermogen in tijden van corona

En dan komt Covid 19 ons land binnen. Wat betekent dat voor de economie, voor de sector en voor de leden? ,,Het virus genereert wereldwijde aandacht naar iedereen die in de lifesciences keten zijn werk doet en het wijst ons land op onze kwetsbaarheden. Voor wie verder kijkt, biedt het inzicht in waar we met LIFE Cooperative al jaren mee bezig zijn: realiseren wat nodig is om als maatschappij en economie succesvol en duurzaam te kunnen zijn op het gebied van onderzoek, ontwikkeling, productie en levering van medische producten in Nederland en Europa.”

,,Wereldwijd zijn de grote farmaciebedrijven zich steeds meer gaan terugtrekken. Onderzoek, ontwikkeling en vroege fase-testen en productie worden uitbesteed aan jonge bedrijven, investeerders en dienstverleners, die samen de financiële risico’s dragen. Veel productie vindt plaats in het oosten, in China, in India. In Europa zijn we veel van deze activiteiten kwijtgeraakt, terwijl we tot veel in staat zijn. Voor Nederland geldt dat ook. Toen in Oss in 2012 ook multinational MSD (Organon) de deuren sloot, gingen veel talentvolle mensen elders aan de slag. Bijvoorbeeld hier in het noorden, omdat de keten van mkb-bedrijven hier rond Rijksuniversiteit Groningen zich steeds beter ontwikkelt.”

Uniek in Nederland

,,Om die keten van grote mkb-bedrijven tot startups duurzaam te ontwikkelen was het noodzakelijk om gezamenlijk op te trekken. In feite zijn we samen een grote multinational in de vroege fase van medicijnontwikkeling die op moderne leest is geschoeid, zeg maar LIFE Cooperative Inc. Een multinational in life science en medische technologie, die uniek is in Nederland en wereldwijd werkt. Corona draagt er toe bij dat de leden van de coöperatie zichtbaarder worden, ook voor regionale en landelijke beleidsmakers. En dat is nodig, want in Den Haag hebben ze de neiging niet altijd te zien wat er buiten de Randstad plaatsvindt. Weinig mensen weten dat deze bedrijven een cruciale rol kunnen en willen spelen in het oplossen van de vaak genoemde medicijnentekort, in het produceren en op voorraad brengen van bepaalde heel veel gebruikte, maar in crisistijd vaak schaarse medicijnen. Daarvoor rest enkel een politieke keuze. Dat gezegd hebbende: corona bepaalt niet de ambities van LIFE Cooperative, het draagt er wel aan bij. Kijk alleen al naar de subsidies van € 1 miljoen die de drie noordelijke provincies via Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) hebben verstrekt aan corona-gerelateerde projecten van LIFE Cooperative leden Lode Holding, MercachemSyncom, Avebe en Hercules. Het versnelt de groei van de sector nog verder.                     Dat biedt duurzame kansen voor het noorden als het gaat om onderwijs, onderzoek en werkgelegenheid.”

Versterken van het fundament

Belangrijk is het versterken van het maatschappelijke fundament en de impact van het noorden, en in brede zin een bijdrage aan de gezondheid van mensen. Ton Vries: ,,Dat kan alleen als je de ambitie hebt om concreet te willen samenwerken, samen doelen bepaalt, samen projecten opzet en uitvoert en elkaar coacht en begeleidt. Ieder bedrijf is te klein om alleen en zelfstandig in de wereldwijde life sciences markt te opereren; samen kunnen we heel veel, dat blijkt. Als we als coöperatie nog meer richting kunnen geven aan regionale overheden en onderwijs- en onderzoeksinstellingen, versterkt dat het fundament en de economische en maatschappelijke impact. De minor Bio Analyse die actieve leden op de Human Capital Agenda zoals PRA, QPS en Ardena aan de Hanzehogeschool Groningen  aanbieden is daarvan een goed voorbeeld. Vanuit LIFE zetten we sterk in op ontwikkeling en coaching van ondernemerschap, zowel bij studenten als bij onze start-ups en leden. Het gaat in deze sector om zowel het technische aspect als het ondernemende; beide zijn nodig om succesvol te worden.”

Vijf jaar LIFE Cooperative

Na vijf jaar LIFE Cooperative kan worden geconcludeerd dat het goed is om stevige ambities te hebben. “Het toont aan dat het werkt om de lat hoog te leggen. We zijn er in geslaagd een proces op gang te brengen waarin we steeds beter op elkaar durven te vertrouwen, elkaar zaken gunnen, elkaars kracht ontdekken en we elkaar willen helpen”, licht Ton Vries toe. “Concreet zien we dat we internationaal ontdekt zijn, steeds meer mensen en bedrijven ons weten te vinden en onze betekenis ontdekken op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en medische technologie. De regionale keten groeit en wordt sterker, het aantal bedrijven en de directe en indirecte werkgelegenheid groeit. De bedrijven groeien gemiddeld 7 % per jaar en het aantal fusies en overnames is toegenomen. Bedrijven zoals Ofichem en Polyganics breiden hun capaciteit en Research & Development uit of laten nieuwbouwen, het aantal start-ups neemt toe, we trekken als keten meer investeringskapitaal aan, we zijn in staat meer en betere testfaciliteiten op te zetten en meer materialen en betere apparatuur laagdrempelig toegankelijke te maken voor de leden. We hebben meer laboratoriumruimte voor de keten gefaciliteerd en de inhoudelijke bijdragen aan onderwijs en onderzoek nemen toe, waarbij de relaties met onderzoeksinstellingen zoals het UMCG en de Rijksuniversiteit Groningen nog meer zouden moeten versterken. Bij elkaar zorgt het voor versterking van dat unieke ecosysteem dat zorg, onderwijs, onderzoek en valorisatie omvat en het geheel van maatschappelijke en economische impact in de regio optimaliseert.”

Groei naar de volgende fase

,,,De groep bedrijven verenigd in LIFE Cooperative is in feite een multinational op het gebied van de vroege fase onderzoek en ontwikkeling van innovatieve medische oplossingen. De focus komt nu te liggen op de groei naar de volgende fase, waardoor je de positie van deze Noord Nederlandse life sciences keten verstevigd. Met meer investeringskapitaal van fondsen en subsidies kun je de stap zetten naar mogelijkheden voor bijvoorbeeld medicijn- en beschermmiddelen-productie in Nederland, waar dat nu in het verre oosten plaatsvindt. Het kan nu, hier in Noord Nederland. Wat er voor nodig is om te starten, is dat overheden zich achter dat doel scharen door zich te committeren aan de afname. Zij zijn het die de productie mogelijk kunnen maken door leveringszekerheid te bieden. Geef bedrijven in de keten duidelijkheid, dan krijgen ze makkelijker investeerders mee en zetten ze de volgende stap. De infrastructuur is er, de kennis, de financieringsmogelijkheden en behoeften vanuit investeringsmaatschappijen zijn er. LIFE Cooperative pakt de coördinerende rol naar de volgende fase graag op. We hebben dat voornemen, omdat we weten –en de noodzaak daarvan ook bevestigd krijgen door bijvoorbeeld SNN- dat de kans op succes als netwerk veel groter is dan die van een paar individuele bedrijven.”

Samenwerking en roots op Campus Groningen

,,De spin-off van de Rijksuniversiteit Groningen en het UMCG is altijd al bepalend geweest voor het ontstaan van tal van bedrijven in hightech industrieën zoals de life science en medische technologie. Campus Groningen is de innovatieve hoofdstad van het noorden met locaties zoals Healthy Ageing Campus en Zernike Campus. Daarin wordt in de komende jaren €500 miljoen geïnvesteerd middels het Campus Community Fund, met lifesciences als een van de onderwerpen. Een plek waar wordt gewerkt aan de wereld van morgen. Het is de snelst groeiende campus van Nederland met een focus op de ontwikkeling van ondernemerschap, kruisbestuiving, onderzoeks- en testfaciliteiten, materialen en apparatuur. Het zorgt voor de ontwikkeling en de aanwas van mensen voor alle bedrijven in de keten, het biedt perspectief, is aantrekkelijk voor mensen van dichtbij en van buiten. Het is een moderne, creatieve en ambitieuze ontwikkelplek waar mensen, bedrijven en onderwijs- en onderzoeksinstellingen elkaar vinden en versterken. Een proeftuin waar talent zich goed kan ontplooien. De vraag naar talent vanuit onze sector is groot, we hebben bijvoorbeeld een tekort aan analytisch chemici. De vraag naar die mensen zal de komende jaren alleen maar stijgen.”

,,De Campus maakt op tal van manieren ook deel uit van het proeftuin     beleid dat geïnitieerd is door SNN. Het biedt bijvoorbeeld met de Innolabs innovatieve testcapaciteit aan start-ups en MKB-bedrijven, mogelijkheden voor opschaling van productie, toegang tot cliënten      of patiënten en kansen voor wetenschappelijke of medische validatie. Zo is de proeftuin Move2Innovate waarin onder andere Lode Holding deelneemt, opgericht voor het testen en valideren van innovatieve producten of diensten op het vlak van beweging. En proeftuin Newborn is er voor 24/7 monitoring van gezondheid bij pasgeborenen in het NEXT cohort. Philips en de LIFE Cooperative investeren in Newborn  om inzicht te krijgen in bijvoorbeeld de effecten van voeding en omgeving op gedrag, slaap en groei.”

Vliegwiel voor nieuwe initiatieven

,,Samen met partners heeft de LIFE Cooperative een aanjagende rol voor het opzetten van nieuwe projecten en infrastructuur.  ,,De portals - een belangrijk deel van die infrastructuur - dienen als een vliegwiel voor nieuwe initiatieven zoals nieuwe geneesmiddelen en  diagnostische tests. Middels      de Pharma Portal begeleiden ervaren ondernemers hun jongere collega’s met het ontwikkelen van een idee tot een goed plan dat voldoet aan de kwaliteits- en investeringsnormen van de industrie. Als zo’n plan is goedgekeurd door de Pharma Portal Board, is het rijp voor financiering door een vroege fase investeringsfonds. Datzelfde Portal-model hebben we nu opgezet voor medische technologiebedrijven onder de naam AccelMed North en voor bedrijven in de diagnostische hoek, middels het Open Diagnostics Ecosysteem. Met deze infrastructuur  versterkt en versnelt de LIFE Cooperative de ontwikkeling van innovatieve medische oplossingen. Het zijn manieren om meer bedrijven kwalitatief sterker, ondernemender en duurzaam succesvoller te maken en zo de maatschappelijke en economische impact van de sector in de regio te optimaliseren.”

Hoe ziet de toekomst van de LIFE Cooperative er uit? ,,Dit ijzersterke ecosysteem van kennis, kunde, financiering en faciliteiten moeten we nog zichtbaarder maken, zowel regionaal als nationaal en internationaal. Zichtbaarder worden genereert meer, dat is net weer bevestigd met bijvoorbeeld de komst van biofarmaceutisch bedrijf Hercules. Dat is dankzij een investering van het Groningse investeringsfonds Pharma Connect Capital en subsidie van SNN van Amsterdam naar Campus Groningen verhuisd. Het richt zich hier op de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor de behandeling van virale ziekten zoals Covid 19 en specifieke kankers. MercachemSyncom wordt partner van Hercules voor chemische ontwikkeling bij de uitvoering van onderzoek. Door samenwerking en een kwalitatief goed ecosysteem kun je meer goede bedrijven naar je toe halen, waardoor de aantrekkingskracht en het fundament iedere keer blijft groeien. De sector van life science en medische technologie draagt steeds meer en beter bij aan deze omgeving en biedt daardoor blijvend perspectief.”