Nieuwe whitepaper over de relatie tussen gaming, wetenschap en psychologie

“Serious gaming is meer dan een spelletje”

Serious game ontwikkelaar en HANNN-lid 8D Games lanceert een whitepaper over de relatie tussen gaming, wetenschap en psychologie. De publicatie stelt dat serious gaming meer is dan een spelletje – het is een methode voor onderzoek en maatschappelijke verandering. “Het is tijd om verder te kijken dan het buzzwoord,’ aldus initiator Johan van der Meulen. ‘Er zijn nog steeds veel mensen die afhaken zodra ze het woord gaming horen. Ze denken: ik heb niks met spelletjes, dus waarom zou ik me daarin verdiepen? Dat is zonde, want serious gaming gaat in de kern over menselijk gedrag. Dat is interessant voor iedereen die zich bezighoudt met gedragsverandering en innovatie, in welke context dan ook.”

Een serious game ontwikkelen is in de kern een vorm van actieonderzoek, aldus Van der Meulen. “Laat eindgebruikers meedenken over een gameoplossing voor een uitdaging waarmee zij te maken hebben en er komen onmiddelijk allemaal nieuwe inzichten over het probleem en de doelgroep boven water. Hoe dat precies werkt – en hoe we die vorm van doelgroepparticipatie zo effectief mogelijk kunnen inzetten – wordt steeds beter in kaart gebracht. Bijvoorbeeld door playtests methodologisch te bestuderen. Niet voor niets is er een lectoraat en een masteropleiding Serious Gaming aan NHL Stenden. We weten dat serious gaming werkt en ook steeds beter waaróm het werkt. Daarom willen we graag uitdragen dat ons vak meer behelst dan spelen en creatief zijn – serious gaming is een serieuze verandersstrategie met een sterke wetenschappelijke basis.”

Gedrag simuleren met behulp van spelinteracties
Boudewijn Dijkstra, docent-onderzoeker bij de masteropleiding Serious Gaming, verleende zijn medewerking aan het nieuwe whitepaper. Ook hij benadrukt de potentie van gaming als onderzoeksstrategie: "Studenten leren bij ons hoe ze veranderkundige opgaven kunnen bestuderen met de inzet van een serious gaming strategie. Die is erop gericht interacties en gedragingen uit te lokken met behulp van spelinteracties, zodat het vraagstuk methodisch geanalyseerd kan worden. Daar komen allerlei breed inzetbare vaardigheden bij kijken, zoals simuleren, observeren en analyseren.” De masteropleiding bestaat sinds 2017 en is uniek in Nederland. Dijkstra: “Naast het verzorgen van onderwijs voert het lectoraat onderzoek uit naar het fenomeen serious gaming en legt het verbindingen tussen bedrijfsleven en het onderzoeksveld, zodat we de sector gezamenlijk naar een steeds hoger niveau kunnen tillen.”

De psychologie achter game design
Een tweede misverstand dat het whitepaper uit de wereld wil helpen: serious games ontwerpen is niet alleen maar een kwestie van creativiteit. Game mechanieken vinden vaak hun basis in motivatietheorie uit de psychologie. Niet voor niets hebben game designers meer dan eens een achtergrond als psycholoog, coach of gedragsdeskundige. Arjan van Houwelingen (opgeleid als psycholoog, nu docent Game Design bij Hanzehogeschool Groningen) en Bas Altenburg (game designer bij 8D Games) delen in het whitepaper inzichten en ervaringen uit de praktijk. Welke afwegingen maken zij bij het ontwerpen van een spel en wat heeft het vak ze geleerd over verschillende doelgroepen en menselijk gedrag? Altenburg geeft een tipje van de sluier: “In de conceptfase draait het voor mij om het maken van een leuk spel, niet om het toepassen van formele psychologische theorieën. Tegelijkertijd is ‘wat een spel leuk maakt’ vaak wel terug te voeren op motivatietheorie. Denk aan zelf keuzes kunnen maken, het gevoel nuttig bezig te zijn en zien dat je beter wordt en het doel uiteindelijk kunt halen.”

Het whitepaper ‘Serious gaming, wetenschap en psychologie’ is hier gratis beschikbaar!