Terugblik leersessie ‘Samen op weg naar een toekomstige rookvrije generatie’

Vorige week organiseerde HANNN samen met o.a. de GGD, Groninger Dorpen en het UMCG een leersessie over de sociale impact van roken en vapen. Deze leersessie is onderdeel van LEGrO, een leernetwerk gericht op het delen van kennis over een gezonde leefomgeving en over effectieve interventies om de leefomgeving gezonder te maken. Op deze middag waren vertegenwoordigers aanwezig vanuit welzijnswerk, Sport Drenthe, HANNN, gemeenten, VNN, GGD, Groninger Dorpen en Stichting Rookvrije Generatie Midden-Groningen.

Er wordt steeds meer gevapet en gerookt op de middelbare school. De beweging ‘de Rookvrije Generatie’ heeft allerlei maatregelen ingesteld om te voorkomen dat jongeren beginnen met roken en hen te laten stoppen met roken, maar dit blijkt weinig effect te hebben. Waardoor komt dat? Waarom roken jongeren? Wat vinden zij van de Rookvrije Generatie, de rookverboden en de anti-rookcampagnes? Maar nog belangrijker: wat werkt volgens deze jongeren dan wel?

Om er achter te komen hoe jongeren tegen de rookverboden aankijken, is HANNN met de Gezonde Huiskamer op pad gegaan om in gesprek te komen met de jongeren van drie verschillende middelbare scholen. Op 5 april stond de Gezonde Huiskamer in Oude Pekela, op 8 april in Siddeburen en op 10 april in Bellingwolde. De gesprekken zijn gevoerd in samenwerking met jongerenwerk, VNN, Stichting Rookvrije Generatie Midden-Groningen en scholen.

De gesprekken met de jongeren leverden leerzame resultaten op. Voor een groot deel van de jongeren is roken en vapen heel normaal. Ondanks het verbod op de smaakjes, is er op alle middelbare scholen waar wij langs zijn geweest een levendige vape handel aanwezig. Daarnaast is de verkoop van vapes via snapchat heel toegankelijk. De jongeren reageren sceptisch op de rookverboden en anti-rookcampagnes, omdat zij deze maatregelen niet effectief vinden.

Een aantal uitspraken van de jongeren:

"Als het hier niet mag, dan doen we het toch lekker een stukje verderop? Ons stop je toch niet."

‘’Mijn vader bestelt vapes uit Turkije en Egypte en ik verkoop ze op het schoolplein. We delen de winst.’’

‘’Het Dollard College noemen wij het ‘Vape College’. Elke eersteklasser wordt verleid om te gaan vapen, waardoor een groot deel direct start met vapen."

‘’Als ik mijn snapchat open, dan heb ik minstens 5 snaps waarin vapes worden aangeboden. Er kan over 10 minuten een scooter aan komen rijden met mijn bestelling.’’

‘’Als het niet op het schoolplein mag, dan vape ik wel op de WC.’’

De jongeren zijn zelf ook met ideeën gekomen om de volgende generatie te beschermen tegen roken en vapen:

- Prijsverhogingen en boetes voor dealers;
- Voer strengere controles uit;
- Richt campagne op de hoge kosten van vapen;
- Beloon jongeren als ze niet roken;
- Voer gesprekken en voorlichting over de gevaren van vapen, startend al in groep 7 en 8;
- Benadruk de rol van ouders. ‘Geef het goede voorbeeld.’;
- Zorg voor meer bekendheid over stoppenmet-roken-hulpbronnen;
- Benadruk bewustmaking van de gevaren van roken en vapen, ook via sociale media;
- Betrek de politie bij het opsporen en bestraffen van dealers: tassencontrole;
- Implementeer technologische oplossingen zoals een 'vapealarm' in schooltoiletten;
- Betrek ouders actief bij het verbieden van roken en tref maatregelen tegen scooters die vapes verkopen;
- Verbied het in bezit hebben van een vape;
- Regels in heel Europa strenger maken.

In een panelgesprek Jan van der Tuin (voorzitter Rookvrije Generatie Midden-Groningen), Arlette Julsing (JOGG-regisseur gemeente Pekela) en Tom Soldaat (GGZ-agoog VNN) zijn we dieper ingegaan op mogelijke oplossingen.

Ten slotte zijn alle deelnemers in groepen verdeeld om na te denken over de impact oplossingen waar we gezamenlijk mee aan de slag kunnen. Bij alle groepen komt het onderwerp ‘rolmodellen’ naar voren. Mensen die voor de jongeren aanzien hebben, zoals trainers, ouders en leraren zouden het goede voorbeeld moeten geven. De oplossing ligt volgens de deelnemers vooral bij de volwassene. Ook wordt ‘samenwerking tussen jongerenwerk, scholen, VNN (Helder op School) en gemeenten veel genoemd. Daarbij is het volgens de groepen vooral belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de jongeren. Dit complexe probleem kan alleen opgelost worden door in gezamenlijkheid aan diverse knoppen te draaien. Interventies op sociale media en handhaving op scholen, zouden daarbij bij kunnen dragen aan de oplossing, maar lossen het nog niet op.

Het uitgebreide verslag van de leersessie wordt later aan dit nieuwsbericht toegevoegd.

Meer weten of vragen?

Neem dan contact op met Emma Toussaint via emma.toussaint@hannn.eu